01.10.2025 13:43:00
Дата публикации
БҰҰ Бас Ассамблеясында (Нью-Йорк) 200-ден астам ғалым мен сарапшы, соның ішінде 10 Нобель сыйлығының лауреаты, «Жасанды интеллекттегі қызыл сызықтар жөніндегі жаһандық үндеу» атты ашық хатты жариялады.
Авторлар БҰҰ-дан 2026 жылдың соңына дейін жасанды интеллекттің қауіпті қолданылуына құқықтық тұрғыда міндетті шектеулер енгізуді талап етті. Бұл адамзат пен жаһандық қауіпсіздікке төнетін қатерлердің алдын алу үшін қажет.
Қол қоюшылар қатарында ЖИ саласының пионерлері Джеффри Хинтон мен Йошуа Бенджио, OpenAI компаниясының теңқұрушысы Войцех Заремба, сондай-ақ Anthropic пен Google DeepMind өкілдері бар. Сондай-ақ бұрынғы мемлекет басшылары мен бейбітшілік, химия, экономика және физика саласындағы Нобель лауреаттары да үндеуді қолдады.
Хатта қазіргі ЖИ жүйелері алдаушы мінез-құлық танытып, автономды бола бастағаны және тиісті бақылаусыз қолданылуы мүмкін екені айтылған.
Сарапшылар ядролық қаруды басқару, жаппай бақылау, әлеуметтік рейтинг жүйелері және технология қолданылғаны жарияланбай адамды алмастыру секілді мақсаттарда ЖИ қолдануға тыйым салуды ұсынады.
Ерекше назар өздігінен дамитын ЖИ жүйелеріне аударылған, себебі олар бақылаудан шығып, жұмыс орындарының жойылуы мен адам құқықтарының бұзылуына алып келуі мүмкін.
Инициатива аясында тәуелсіз халықаралық орган құру ұсынылды. Ол ЖИ қолданудағы шектеулердің сақталуын бақылап, жаңа қатерлерді бағалап, реакция шараларын әзірлейді.
Нобель бейбітшілік сыйлығының лауреаты және журналист Мария Ресса бұл бастаманы бетбұрыс сәті деп атап, адамзат технологиялар қоғамның іргетасын бұзбай тұрып әрекет етуі тиіс деді.
Сарапшылар ірі ЖИ-компаниялардың уәделері жеткіліксіз екенін айтып, әлемдік деңгейде нақты және тексерілетін шектеулер қажет екенін атап өтті.
Бұл үндеу жасанды интеллектіні реттеу бойынша ең ірі жаһандық бастама болып саналады және оның ережелері алдағы БҰҰ форумдары мен халықаралық жұмыс топтарында талқыланатын болады.
Авторлар БҰҰ-дан 2026 жылдың соңына дейін жасанды интеллекттің қауіпті қолданылуына құқықтық тұрғыда міндетті шектеулер енгізуді талап етті. Бұл адамзат пен жаһандық қауіпсіздікке төнетін қатерлердің алдын алу үшін қажет.
Қол қоюшылар қатарында ЖИ саласының пионерлері Джеффри Хинтон мен Йошуа Бенджио, OpenAI компаниясының теңқұрушысы Войцех Заремба, сондай-ақ Anthropic пен Google DeepMind өкілдері бар. Сондай-ақ бұрынғы мемлекет басшылары мен бейбітшілік, химия, экономика және физика саласындағы Нобель лауреаттары да үндеуді қолдады.
Хатта қазіргі ЖИ жүйелері алдаушы мінез-құлық танытып, автономды бола бастағаны және тиісті бақылаусыз қолданылуы мүмкін екені айтылған.
Сарапшылар ядролық қаруды басқару, жаппай бақылау, әлеуметтік рейтинг жүйелері және технология қолданылғаны жарияланбай адамды алмастыру секілді мақсаттарда ЖИ қолдануға тыйым салуды ұсынады.
Ерекше назар өздігінен дамитын ЖИ жүйелеріне аударылған, себебі олар бақылаудан шығып, жұмыс орындарының жойылуы мен адам құқықтарының бұзылуына алып келуі мүмкін.
Инициатива аясында тәуелсіз халықаралық орган құру ұсынылды. Ол ЖИ қолданудағы шектеулердің сақталуын бақылап, жаңа қатерлерді бағалап, реакция шараларын әзірлейді.
Нобель бейбітшілік сыйлығының лауреаты және журналист Мария Ресса бұл бастаманы бетбұрыс сәті деп атап, адамзат технологиялар қоғамның іргетасын бұзбай тұрып әрекет етуі тиіс деді.
Сарапшылар ірі ЖИ-компаниялардың уәделері жеткіліксіз екенін айтып, әлемдік деңгейде нақты және тексерілетін шектеулер қажет екенін атап өтті.
Бұл үндеу жасанды интеллектіні реттеу бойынша ең ірі жаһандық бастама болып саналады және оның ережелері алдағы БҰҰ форумдары мен халықаралық жұмыс топтарында талқыланатын болады.
