25.06.2025 13:26:00
Дата публикации
Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев жасанды интеллект негізіндегі «Қауіпсіз қала» жүйесін жылдам іске қосуды тапсырды. Құқық қорғау органдарының алқа отырысында ол сотқа дейінгі тергеп-тексеру бойынша шағымдардың саны 3 мыңнан асып кеткенін айтты. Сонымен қатар, ол цифрландыру жетістіктерін атап өтті: «Заң мен Тәртіп» платформасы eGov және ірі банктердің қосымшалары арқылы қолжетімді.
Мемлекет басшысы Ақтөбе облысына жасаған сапары кезінде тәулік бойы бейнебақылау жүргізілетін Жедел басқару орталығын көргенін еске салды. «Мұндай орталықтар бүкіл өңірде құрылуы тиіс. “Қауіпсіз қала” платформасын іске қосу қажет», – деді Тоқаев.
Жаңа жүйе қолданыстағы бейнекамераларды тұлға мен көлік нөмірін тану, сондай-ақ мінез-құлықты талдау функцияларымен біріктіреді. Бұл қылмыстың алдын алуда тиімділікті арттырады.
Тоқаев интернет пен телефон алаяқтығына қарсы күреске ерекше назар аударды. Ол 2023 жылы Ұлттық банк жанынан ашылған күмәнді транзакцияларды автоматты түрде бұғаттайтын антифрод-орталықтың жұмысын атап өтті. Сондай-ақ банк пен мобильді операторлардың жауапкершілігін күшейтуді ұсынды.
50 мыңнан астам азамат ақша жылыстату схемасына тартылған, ал 100 мыңға жуық SIM-карта жалған тұлғаларға рәсімделген. Осыған байланысты SIM-карталарды тіркеу ережелерін күшейту мәселесі қаралуда.
Жоспар бойынша Қазақстанда 3 млн-ға дейін камера орнатылады – әр 100 адамға 15 құрылғыдан. Қазір 1,4 млн камера жұмыс істеп тұр, олардың 386 мыңы жедел басқару орталықтарымен біріктірілген.
Биометриялық тану жүйесіне де басымдық берілуде. 19 мың ақылды камера тестілеуден өтуде. Былтыр осы камералар арқылы 500-ден астам іздеуде жүрген азамат ұсталды.
Бас прокурор Берік Асыловтың айтуынша, жасанды интеллект элементтері бар ІТ-жүйе күдіктілерді автоматты түрде анықтауға көмектесуде. Бұл технологиялар криминалдық талдау үшін маңызды құралға айналды.
Алайда құқық қорғаушылар қоғамдық орындардағы жаппай бақылау жекелікке қауіп төндіреді деп алаңдаушылық білдіруде. Eurasian Digital Foundation ашық дереккөздерден биометриялық деректер жинауға тыйым салуды және нақты уақыттағы видеоаналитикаға тек құқық қорғау органдарына ғана рұқсат беруді ұсынады.
Сарапшылар технологиялық тиімділік пен цифрлық құқықтардың тепе-теңдігін сақтаудың маңыздылығын атап өтуде. Мұндай жүйелердің заңдылығы мен ашықтығы қоғамдық бақылау арқылы қамтамасыз етілуі тиіс.
Мемлекет басшысы Ақтөбе облысына жасаған сапары кезінде тәулік бойы бейнебақылау жүргізілетін Жедел басқару орталығын көргенін еске салды. «Мұндай орталықтар бүкіл өңірде құрылуы тиіс. “Қауіпсіз қала” платформасын іске қосу қажет», – деді Тоқаев.
Жаңа жүйе қолданыстағы бейнекамераларды тұлға мен көлік нөмірін тану, сондай-ақ мінез-құлықты талдау функцияларымен біріктіреді. Бұл қылмыстың алдын алуда тиімділікті арттырады.
Тоқаев интернет пен телефон алаяқтығына қарсы күреске ерекше назар аударды. Ол 2023 жылы Ұлттық банк жанынан ашылған күмәнді транзакцияларды автоматты түрде бұғаттайтын антифрод-орталықтың жұмысын атап өтті. Сондай-ақ банк пен мобильді операторлардың жауапкершілігін күшейтуді ұсынды.
50 мыңнан астам азамат ақша жылыстату схемасына тартылған, ал 100 мыңға жуық SIM-карта жалған тұлғаларға рәсімделген. Осыған байланысты SIM-карталарды тіркеу ережелерін күшейту мәселесі қаралуда.
Жоспар бойынша Қазақстанда 3 млн-ға дейін камера орнатылады – әр 100 адамға 15 құрылғыдан. Қазір 1,4 млн камера жұмыс істеп тұр, олардың 386 мыңы жедел басқару орталықтарымен біріктірілген.
Биометриялық тану жүйесіне де басымдық берілуде. 19 мың ақылды камера тестілеуден өтуде. Былтыр осы камералар арқылы 500-ден астам іздеуде жүрген азамат ұсталды.
Бас прокурор Берік Асыловтың айтуынша, жасанды интеллект элементтері бар ІТ-жүйе күдіктілерді автоматты түрде анықтауға көмектесуде. Бұл технологиялар криминалдық талдау үшін маңызды құралға айналды.
Алайда құқық қорғаушылар қоғамдық орындардағы жаппай бақылау жекелікке қауіп төндіреді деп алаңдаушылық білдіруде. Eurasian Digital Foundation ашық дереккөздерден биометриялық деректер жинауға тыйым салуды және нақты уақыттағы видеоаналитикаға тек құқық қорғау органдарына ғана рұқсат беруді ұсынады.
Сарапшылар технологиялық тиімділік пен цифрлық құқықтардың тепе-теңдігін сақтаудың маңыздылығын атап өтуде. Мұндай жүйелердің заңдылығы мен ашықтығы қоғамдық бақылау арқылы қамтамасыз етілуі тиіс.
